P rzede wszystkim jednak głównym zadaniem zbiorników retencyjnych jest magazynowanie wody, która może być wykorzystana później. Zbiorniki retencyjne powstają zazwyczaj w wyniku zatamowania wód rzecznych, często na terenach górskich, choć na nizinach również ich obecność jest potrzebna zwłaszcza w okresie roztopów wiosennych i wezbrań rzek.
Drugim ważnym aspektem zbiorników retencyjnych jest ich użyteczność w czasie pożarów. Istotną rolę odgrywa projekt i budowa zbiornika retencyjnego, które uwzględniają przepławkę komorową dla ryb, ujęcie wody na cele przeciwpożarowe oraz rowy odwadniające.